Alaçatı Port Projesi’nde ve Çeşme Projesi’nde Çeşme Belediyesi’nin Rolü

ObjektifÇeşmeHaber / Selma Artar

Alaçatı Port Projesi’ni ve Çeşme Projesi’ni yarımadada ve İzmir’de duymayan kalmamıştır. Her ikisi de Çeşme’ye ve yerel halka bir fayda sağlamak, gelişmek, büyümek, ekonomik olarak artı değer katmak ve marka bir kent yaratma söylemleriyle biri yapılmış, diğeri ise yapılmak istenen projelerdir. Çeşme Projesi henüz hayata geçirilmediği için, önce gerçekleşmiş olan projeden başlayalım.

Alaçatı Port Projesi, 2004 yılında kamu ve özel ortaklığıyla başladı. Dönemin Alaçatı Belediye Başkanı Remzi Özen tarafından yerel odaklı kalkınma projesi olarak düşünülmüştü, ancak yanlış yönetim ve projenin belli sermaye sahiplerinin eline geçmesiyle rant projesine dönüştü.

Peki bu projede Çeşme Belediyesi ne yaptı, rolü ne oldu? 

Çeşme Belediyesi bu projede Alataş AŞ. ile temsil ediliyor ve % 5 hissesi ile aynı zamanda proje ortaklarından. Seçilen belediye başkanları, aynı zamanda bu şirketin yönetim kurulu başkanlığı görevini de üstlendiler. Belediyenin bu ortaklığı sayesinde, yapılan plan ve projelerde birçok kolaylık sağlandı. Kamu kaynakları, projeye ortak olan sermaye gruplarının keyfi kullanımına sunuldu. Örneğin, projede kanal açılırken, bir dönümlük arsa kanala dahil edildi; alım satım işlemlerinde ve genişleme sırasında meydana gelen ihlallerde belediye kolaylaştırıcı rol oynadı. Bu nedenle proje sit ve sulak alan ihlalleri sebebiyle defalarca mahkemelik oldu.

Projeye karşı son açılan davalarda ortaya çıkan belgelerde, şirket adına elden alınan paralar, buharlaşan Euro’lar, örtülü kazançlar, akrabaya taşınmaz devri ve değerin altında satılan villalar gibi usulsüzlükler Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenen raporlarla ortaya kondu. Bu belgelerde, belediyenin ortaklığı nedeniyle büyük kamu zararı  olduğuda net bir şekilde görülüyor. Çeşmeli vatandaşların vergileri bu projede bazı kişilere  harcanmış durumda.

Peki Çeşme Belediyesi, bu projede tam olarak ne yaptı? Proje kapsamında kaç evi veya villası var, bunların akıbeti ne oldu, kaçı satıldı, kaçı duruyor? Belediye başkanının aldığı huzur hakkı dışında, belediye bütçesine ne kadar pay aktarılmaktadır? Çeşme Belediyesi’nin hisselerini kim temsil etmekte veya korumakta? Onca hazine arazisini tahsis eden, imar planlarında kolaylaştırıcılık rolü üstlenen belediyenin kazancı hakkında herhangi bir bilgi yok. Yapılan usulsüzlüklere karşı, eski şirket ortakları tarafından açılan davalarda belediye müdahil oldu mu? Eğer olmadıysa, kamu kurumu olarak neden kendisini  zarara uğratan bir şirkete karşı herhangi bir hukuki süreç başlatmadı?

Proje İçin Yeni İmar Planları mı Gündemde?

Son dönemde Çeşme halkı arasında dikkat çeken bazı iddialar gündeme gelmiştir. Bu iddialar, belediyede daha öncede meclis üyeliği yapmış bir meclis üyesinin, imar komisyonunda bulunan bir diğer meclis üyesinin ve şirket avukatının, projeyle bağlantılı olarak sık sık bir araya geldiği yönünde. Çeşmeliler arasında bu durum, imar planlarıyla ilgili çeşitli soru işaretlerine yol açmıştır.

Alaçatı Port Projesi basit bir inşaat projesi değildir. Masum da değildir. Defalarca basında yer almış, siyaset ve beton sermayesi ilişkileri içermektedir. Çeşme Belediyesi,  bu projede tam olarak kimi temsil etmektedir?

Yazının başına dönecek olursak, yerel odaklı kalkınma projesi olarak başlayan Alaçatı Port Projesi’nde ne yerel halkı görebiliyoruz ne de kamu yararını. Projenin mimarı Remzi Özen’in dediği gibi, “Yerel odaklı bir kalkınma projesi olarak düşünüldü. Ama proje yerel kalkınma değil, rant projesine dönüştü. Yerli halkı da dışladı…”

Çeşme Projesi’ne Gelince

16.000 hektar, 160.000 dönüm, yani 160.000.000 m²’lik bir alanı kapsayan Çeşme Projesi, akla gelebilecek her türlü koruma alanını içeren bir bölgedir. Yine turizm projesi adı altında, Atatürk Köyü gibi süslü söylemlerle yapılaşmaya açılmak istenmektedir. Bu alanı kapsayan Çeşme’nin güney kıyıları çok değerlidir.

Çeşme Belediyesi, Çeşme’nin güney kıyılarını, kapitalizmin gelişme, turizm, zenginlik,büyüme, marka yaratma ve değer katma gibi söylemlerine karşı Alaçatı Port Projesi’nde olduğu gibi feda mı edecek, yoksa Çeşme yarımadasını tarihine, kültürüne, coğrafyasına, doğal yaşamına uygun bir biçimde mi koruyacak?