İBB’den Yangın İçin Eylem Planı

İzmir Büyükşehir Belediyesi, artan yangınlarla mücadeleyi güçlendirmek ve kentin afetlere karşı dayanıklılığını artırmak amacıyla belediyeler için bir yol haritası şekillendirdi.

İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından hazırlanan “Belediyeler İçin Orman Yangını Acil Eylem Planı” tamamlandı. Plan, İzmir’in afetlere karşı dirençli hale gelmesini hedeflerken, diğer belediyelere de örnek olmayı amaçlıyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı bu plan, yalnızca yangın anını değil; sonrasını ve gelecekteki olası yangınları önleme ve iyileştirme süreçlerini de kapsayan bütüncül ve veriye dayalı bir yol haritası sunuyor. Orman yangınlarına karşı yerel yönetimlerin alması gereken tedbirleri ve müdahale adımlarını detaylandıran kapsamlı bir strateji içeren plan; rehabilitasyon, afet sonrası dayanıklılık artırma ve uzun vadeli iletişim stratejilerini de kapsıyor. Amaç, İzmir’i tüm paydaşlarla birlikte sürecin bir parçası haline getirerek daha dirençli ve sürdürülebilir bir geleceğe hazırlamak.

Plan; yangın öncesi teknolojik izleme sistemlerinden yerel halkın eğitimine, yangın sonrası ise ekosistem restorasyonundan sel riskine karşı önleyici adımlara kadar birçok uygulamayı içeriyor. Ayrıca yerel yönetimlerin kapasitesini artırmaya yönelik araç, personel, protokol ve tatbikat çalışmaları ile kırsal-kent arakesitinde bilinçlendirme ve denetim faaliyetlerine de yer veriliyor. İzmir’in yangınlarla mücadelesine rehberlik edecek plan, tüm yerel yönetimlere de ilham vermeyi hedefliyor.

12 Aylık Süreç Üç Ana Başlıkta Değerlendirildi

İzmir Planlama Ajansı tarafından hazırlanan “Belediyeler İçin Orman Yangını Acil Eylem Planı”, yangınların doğrudan etkilerini en aza indirmek ve kısa, orta, uzun vadeli iyileştirme süreçlerini yönlendirmek amacıyla 12 aylık bir acil eylem programı içeriyor.

Plan kapsamında, yangınların başladığı andan itibaren uygulanacak bir yıllık süreç üç faza ayrıldı:

    •    İlk 48 saat: Acil müdahale

    •    1 hafta - 4 ay arası: Tespit ve rehabilitasyon

    •    3 ay - 12 ay arası: İletişim ve planlama

Bütüncül Bir Çalışma Sunuluyor

İlk aşamada yangına hızlı müdahale edilmesi ve hasarın en aza indirilmesi amaçlanıyor. İkinci aşama, yangının çevresel ve toplumsal etkilerinin değerlendirilmesi ile zarar gören bölgelerin rehabilitasyonunu içeriyor. Üçüncü aşama ise bilgi paylaşımı, toplumsal farkındalık çalışmaları ve gelecekteki benzer olaylara yönelik planlama hazırlıklarını kapsıyor.

Yangın anında koordinasyonun sağlanması, söndürme çalışmalarına destek verilmesi, “Tek Sağlık” yaklaşımıyla insan, hayvan ve doğa için tespit ve koruma faaliyetleri de bu kapsamda ele alınıyor.

53 Saatlik Yangın Kayıtlara Geçti

Acil Eylem Planı’nda yangınların çıkış nedenlerine de yer verildi. 2012-2023 verilerine göre yangınların yüzde 87’si insan kaynaklı, yüzde 13’ü ise yıldırım nedeniyle meydana geldi. 2013-2023 yılları arasında İzmir, yıllık ortalama 165 yangın ile Muğla ve Antalya’dan sonra en fazla orman yangını yaşanan kent oldu.

Son 12 yılın en büyük yangını ise 18 Ağustos 2019’da gerçekleşti. Tam 53 saat süren yangında 4 bin hektardan fazla alan kül oldu. Yangının çıkış nedeni ise belirlenemedi.

İzmir’de Yıllık Ortalama 12 Bin Yangın

14 Ağustos 2024’te Karşıyaka’da başlayan yangın; yerleşim alanlarına, sanayi tesislerine ve kent içindeki parklara zarar verdi. 19 Eylül 2024 itibarıyla 116 yangında toplam 4.260 hektar alan zarar gördü. Haziran ayındaki yangınların büyük çoğunluğu “anız yangınları” olarak kaydedildi. İzmir’de yıllık ortalama 12 bin yangın çıkıyor ve bunların yüzde 72’si, yapı bulunmayan kırsal alanlarda meydana geliyor.

İkinci Afet Riski Vurgulandı

Geçtiğimiz yıl Karşıyaka’da yanan ormanların büyük bölümü, 1995 yılında 65 kişinin hayatını kaybettiği sel felaketinden sonra sel kontrol çalışmaları kapsamında ağaçlandırılan alanlardan oluşuyor. Bu alanların bitki örtüsünü kaybetmesiyle yeni bir sel riski oluştuğu da plana yansıtıldı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Ne Yaptı?

Afet İşleri Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda:

    •    Yangın öncesi izleme ve erken uyarı sistemleri kuruldu,

    •    443 su tankeri dağıtıldı,

    •    Yerel halk ve gönüllülere eğitimler verildi,

    •    Dirençli Köy Projesi ve risk haritası oluşturuldu,

    •    Yangın sonrası doğa restorasyonu planlandı,

    •    Akıllı İhbar Sistemi (AİS) ve Afet Yönetim Sistemi (AYSİS) ile dijital karar destek mekanizmaları devreye alındı.

Plan Kapsamındaki Diğer Başlıklar

    •    Sel riskine karşı önlemler: Su kenarı ekosistemleri, dere yatakları, taşkın alanlarındaki yapılar gözden geçirilecek, tersip bentleri ve ıslah sekileri değerlendirilecek.

    •    Doğal bitki örtüsü ve toprak koruma: Yangına dayanıklı bitki türleri dikilecek, toprak iyileştirme çalışmaları yapılacak.

    •    Hidrant sistemleri: Yangın musluklarının bakımı yapılacak, ihtiyaç duyulan noktalara yeni sistemler kurulacak.

    •    Kurumsal iş birlikleri: OGM, AFAD ve diğer paydaşlarla protokoller hazırlanacak, ortak tatbikatlar yapılacak.

    •    Bilinçlendirme çalışmaları: Anız yakma, bahçe atığı yakılması gibi yangın nedenlerine karşı farkındalık artırılacak, çiftçiler teşvik edilecek.

    •    Arıcılardan çobanlara, biçerdöver operatörlerinden balon ve havai fişek kullanıcılarına kadar pek çok gruba yönelik bilinçlendirme ve denetim programları uygulanacak.

    •    Vahşi çöp alanları kapatılacak, bu bölgelerde özel önlemler alınacak.

    •    Yangın risk haritaları ve rehberler hazırlanacak, şehir planlarında imar ve koruma zonları gözden geçirilecek.

Planın tamamına şu adresten ulaşılabilir:

planizm.com/tr/yayinlar/eylem-planlari