Nuri Ertan’dan Başkan Lal Denizli ve Meclis Üyelerine Yol Haritası

Çeşme’nin önceki dönem belediye başkanı Nuri Ertan, yeni başkan Lal Denizli ve meclis üyelerine yönelik tavsiye ve önerilerini kaleme aldı. Ertan, görev dönemi boyunca edindiği altyapı, su, baraj ve termal projelerle ilgili deneyimlerini aktardı. Çeşme’de yarım kalan yatırımlar, trafik ve otopark sorunları ile imar planlarıyla ilgili uyarılarda bulunan Ertan, yeni yönetime Çeşme’yi herkesten çok sevmeleri tavsiyesinde bulundu.

“Mesailerinizin Çeşme’mize hayır getirmesini diler, her birinizi sevgi ile kucaklarım. Değerli kardeşlerim, iki cümle ile yazımın gerekliliğini açıklamak isterim. On yıllık Belediye Başkanlığı dönemimde kıymetli meclis üyelerimiz ile birlikte Ankara ve İzmir bürokrasisinin büyük desteğini gördüğümüz projelerde belleğimdeki bilgileri size aktarmayı uygun gördüm. Üzülerek söylemek isterim ki benden sonraki başkanlar bu bilgiler için kapımı hiç çalmadılar. Son Belediye Başkanı’mıza büyük bir çaba göstermeme rağmen bilgileri ulaştırmam mümkün olmadı.

Değerli kardeşlerim, önce altyapıdan başlayalım. Çeşme’nin altyapısını iki cephede değerlendirmek gerekir. İlk olarak İller Bankası ve Dünya Bankası kredisi ile Turizm Bakanlığı. Birinci bölüm 1988’de ihale olan kollektör şebekeler ve pompa istasyonunu kapsayan bölümdür. Ayrıca temiz su ihalesi yapıldı ve merkez kuyulardan dağıtım sağlandı. İkinci dönem ise 1995 yılında Turizm Bakanlığı Yatırımlar Genel Müdürlüğü’nden alınan teklif ile Remzi Özen ile teklifi uygun gördük ve Bakanlığın aldığı kredi ile Çeşme, Alaçatı, Kuşadası çevresi, Marmaris çevresini kapsayan bu proje Marmaris ve Kuşadası’nın projeyi istememesi nedeni ile Çeşme’ye dönmüştür. Proje kanalizasyon, temiz su ve katı atık kapsamındaydı. Ana proje bedeli 120 milyon dolardı. Belediyelerin bütçesi ancak 24 milyon dolarlık projeye uygun bulundu ve çalışmalar başlatıldı. Dünya Bankası’ndan 13,1 milyon dolar destek gelecekti, Turizm Bakanlığı da kendi bütçesinden bazı bölgeleri üstlenmişti ve gerçekleştirdi. Ben seçimi 1999 yılında kaybettiğimde proje başlamıştı fakat araştırdığımda 8.338.509 milyon doların kullanıldığını, geri kalan kısmının belediye tarafından kullanılamadığını öğrendim. Çok önemli yerlerde kanalizasyon yapılamamıştı. Malumunuzdur, en önemli yer Paşalimanı, Şifne’den İldırı’ya kadar olan bölge, Dalyan’ın batı ve kuzey kısmı, 16 Eylül Mahallesi’nin kuzey kısmı maalesef altyapı yetersizliği yaşamaktadır.

Tabii ki fazla detaya hâkim değilim ama ana konular bunlardır. Biz Dünya Bankası ile çalışırken bize bakanlıktan Elmas Arısoy (çevre mühendisi), Yaşar Mutlu (inşaat yüksek mühendisi, bakanlık danışmanı) yardımcı oldu. Dünya Bankası tavsiyesi ile belediyeler ÇALBİR adı altında bir müessese kurup Dünya Bankası, belediyeler ve bakanlık süreçlerini bu müessese aracılığı ile yürüttük. Projenin yürütücüsü Ulya Çamur adlı, ODTÜ Çevre Mühendisidir. Tavsiyem, altyapıya başlarken lütfen ve lütfen iletişim bilgilerini verdiğim kişilere danışın.

    •    YAŞAR MUTLU 

    •    ULYA ÇAMUR 

    •    İBRAHİM SİRER Dünya Bankası Yetkilisidir

Bu arada size Kutlu Aktaş Barajı’ndan bahsetmek isterim. 1960’tan sonra rahmetli Halis Temel ve Devlet Su İşleri Müdürü su sıkıntısı sorununu çözmek için araştırmaya başlarlar. Alaçatı sonrası eski İzmir yolu üzerinde bulunan Buca Ovası’nı araştırmaya uygun görürler. Senelerce DSİ tarafından zemin etütleri yapılır ve neticede bu yerin uygun olduğu anlaşılır. Seçimi kaybettiğimde bu proje hayata geçmemişti (1989). İzmir Valisi Sn. Kutlu Aktaş ile olan samimiyetimiz bu olayı gündeme almasını sağladı. Kutlu Bey tarafı istimlaklarını yaptırarak bu küçük ovayı küçük bir baraj haline getirmeyi kolaylaştırdı, geriye ihalesi kalmıştı. Temel atmasını rahmetli Süleyman Demirel yaptı ve Çeşme ile Alaçatı temiz su kaynağına kavuştu.

Bir hatıramı yazmak isterim. Alanın yarısı Çeşme, yarısı Alaçatı’daydı. Baraj halk dilinde Alaçatı Barajı olarak tanınsa da temel atmaya gelirken rahmetli Süleyman Bey’in yanına giderek “Sayın Cumhurbaşkanım, barajın adına Kutlu Aktaş adını vermenizi istirham ederim” dedim ve kendisi de kürsüden açıkladı. Böylece herkes mutlu oldu.

Değerli kardeşlerim, bu kısa özetten sonra termal konusuna gelmek istiyorum. Çeşme’yi Çeşme yapan, eski zamanın ılıcaları, şimdiki tabiri ile termallerimizdir. Zamanında MTA’nın açtırdığı 365 metre derinlikte ve 58 derece sıcaklıkta bulunan su buldular (Mamurbaba’da). Ayrıca MTA ile yaptığımız üniversite arkasında, Çeşme merkezde Yakup Kaçar’ın deposunun yanında yapılan sondajlarda 35 derece su bulundu. 1970’li yıllarda babamın belediye başkanlığı zamanında Turizm Bakanlığı Ilıca Yaygın mevkiinde açtırdığı kuyudan çıkan suyu uzun zaman Altın Yunus Tesisleri kullandı. Benim zamanımda kenti termal ile ısıtma projesinde yazlıkçılar konu ile ilgilenmedikleri için süreci tamamlayamadık. Bu arada Mamurbaba’da bulunan suyu kurulan bir şirket vasıtası ile Çeşme’deki büyük otellere dağıttılar. Ilıca, Radisson, Boyalık, Altın Yunus, Piril, Ontur gibi oteller kullandı. Ilıca’da eski adıyla Sheraton, yeni adıyla Swiss Rezidans kendi arazilerinde sıcak su bulduğu için bu sudan istifade etmediler. Ayrıca Şifne bölgesindeki tesis ne ben ne de benden sonraki başkanlar gerekli özeni göstermediği için burası atıl kaldı. Burada belediyeye ait olan, 1965’te Hulisi Öztün zamanında alınmış 775 sayılı kanuna bağlı 1 milyon m² yer boş olarak durmaktadır. Bu arazinin önünde Koç Üniversitesi Deniz Arkeolojisi bölümü Muhittin Dalgıç zamanında müracaat etmiş ve kendisi de uygun görmüş fakat Ekrem Oran bu yerin Koç Üniversitesi’ne verilmesinden vazgeçmiştir.

Değerli kardeşlerim, benim danışmanım Orhan Mertoğlu isimli şahıs, Türkiye’de termalizm üzerine otorite olan bir kişidir. Üzülerek söylemek isterim, Ekrem Oran kendisine benim iletmeme rağmen Orhan Bey’e ve İbrahim Bey’e randevu vermemiştir. Bu konu kapsamında belediyenin Ilıca’da bağladığı projenin kapsamını bilmiyorum. Bana sorarsanız Çeşme’de termal havuza değil, termale dayalı tedavi merkezinin faydalı olacağı inancındayım. Araştırmanızda fayda var.

Değerli kardeşlerim, 1949 Çeşme depreminde Ilıca Yıldızburnu’nda bir su patladı, bu su ile yıllarca kimse ilgilenmedi. 70’li yıllarda DLH balıkçı barınağını yaparken sıcak su kaynağının varlığını fark ettiler. Ne acıdır ki ben dâhil hiçbir belediye başkanı burayı değerlendiremedi. Sizlerden ricam, genç başkan ve dinamik meclis üyeleri ile buraya Çeşme’ye yakışır bir tesis yapılıp değerlendirilmesidir.

Yollar:

1990’lı yılların başından beri devam eden Havacılar Sitesi’nden Çeşme Merkez Plajı’na kadar olan yol ve aynı yolun Atalar Sitesi ve Dalyan yoluna bağlantısı… Ayrıca Alaçatı’dan özellikle yaz aylarında trafiğin sıkışması nedeni ile hastaneye ulaşım zorlaşmıştır. Alaçatı’nın arkasından hastaneye giden bir acil yol bulunmaktadır ve bu yolun ıslah edilmesi gerekmektedir. Çatal Azmak’tan Domuz Çukuru’na, Domuz Çukuru’ndan Alman Tatil Köyü’ne ve buradan Çiftlikköy’e kadar olan yolun mutlaka yapılması gerekmektedir. Tırların Çeşme liman bölgesini çok rahatsız ettiklerinden, son çıkış Kuşyeri ve Karadağ’ın batı yamacından direkt limana inen bir tır ulaşım yolu yapılmalıdır. Haritası mevcuttur.

Reisdere’nin durmuş planında yanlışlıklar mevcuttur. Otoyoldan gelen yol Şifne’ye değil, Paşalimanı ile Şifne üzerindeki dağa saplanması gerekiyordu. Bunun incelenmesi gereklidir. Ayrıca parselizasyonu yeni biten Akarca planında hastane ve Belkent’ten gelen yol Sarnıç’a doğru giderken Ovacık yoluna saplanmıştır ama bu da yanlıştır. Bu tariften anlatamadıysam bir teknik kişi bana gelebilir.

Benim bir ütopyam vardı, olur veya olmaz; Çeşme’nin otopark sorununu büyük ölçüde çözmek için Dalyan yolunun Ayayorgi sapağından Çeşme merkezdeki Balıkçılar Sokağı’na açılacak bir tünel hem ulaşımı hem de otopark sıkıntısını çözeceğine inanıyorum ama bu bir ütopya. Ulaşım olayında Sayın Başkan’a düşen görevlerden bir tanesi, Sayın Kaymakam ile birlikte otoyolun son çıkışının Alaçatı olması sağlanmalıdır. Çeşme–Alaçatı arasındaki trafiğin rahatlayacağına inanıyorum. Şimdiki Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Bey konuya hâkimdir.

Sizlerden bir büyüğünüz olarak ricam, yükseköğretim kurumunu yalnız bırakmayınız. Yükseköğretim Kurumu arazisi 280 dönümdür. Kendileri 50 dönümünü kullanıyorlar, kalan yere Denizcilik Fakültesi’nin açılması için takipçi olun. Kredi Yurtlar Kurumu’na yurt yapılması konusunda talepte bulunabilirsiniz.

Değerli evlatlarım, ben başarılı oldum olmadım ama sizlere başarının en büyük anahtarını vermek isterim. Bilhassa Belediye Başkanımız kaymakam ile yakın olmalıdır. Sizlerden özel ricam, 1980’li yıllarda Turizm Bakanlığı tarafından yaptırılan imar planında Çatal Azmak’tan Tur Sitesi’nin sonuna kadar giden Altınkum yolunu lütfen hayata geçirin. Ayrıca Çiftlik’te bulunan Alman Tatil Köyü ve Pırlanta bölgesinin imar planlarını çalışın ve bu bölge değerlensin. İki sene imar açmayın, ben 5 yıl açmadım. Çeşme’mizi rezidans kent olmaktan kurtarın. Çok zor bir iş ama mücadeleyi eksiltmeyin ve taviz vermeyin.

Şimdilik ileteceğim konular bu kadar. Umarım sizleri sıkmamışımdır. Sizden ricam, Çeşme’de yaşayan herkesten daha çok Çeşme’yi sevmenizdir. Ancak bu şekilde işler kolayca çözülür. Hepinize uyumlu, sağlıklı, başarılı bir dönem diliyorum. Başkanınızla birlikte yumruğu bir noktaya vurun, Çeşme’mizi ve Alaçatı’mızı layık olduğu noktaya taşıyın.

Not: Son olarak hatırlatmak istediğim konu, Çeşme projesini iyi irdeleyin.

Allah’a emanet olun.

Saygı ve sevgilerimle,

Nuri Ertan